Γιατί ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός στα Λύκεια μπορεί να αλλάξει ζωές

Πόσοι νέοι σήμερα σπουδάζουν κάτι που δεν αγαπούν; Πόσοι εργάζονται σε κάτι που τους εξαντλεί;

Η απάντηση είναι: περισσότεροι από όσους νομίζουμε. Και πολύ συχνά, όλα ξεκινούν από την απουσία πραγματικού επαγγελματικού προσανατολισμού στα μαθητικά μας χρόνια.

🧍‍♀️ Η ώρα του ΣΕΠ που δεν άφησε κανένα αποτύπωμα

Όταν ήμουν μαθήτρια Γυμνασίου και Λυκείου, η ώρα του Σ.Ε.Π. (Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού) ήταν στην πράξη μια «χαλαρή ώρα». Ήταν η ώρα που ξέραμε ότι δεν θα εξεταστούμε, δεν θα βαθμολογηθούμε και τελικά, δεν θα μάθουμε τίποτα. Δεν μπορώ να θυμηθώ ούτε μία χρήσιμη συμβουλή που να έλαβα, ούτε καν να είχα καταλάβει ποιος ήταν ο εκπαιδευτικός σκοπός του μαθήματος.

Το αποτέλεσμα; Καταστροφικό.

Δεν υπήρξε ποτέ σύνδεση ανάμεσα σε αυτά που αγαπούσα και σε αυτά που τελικά σπούδασα.

🎓 Σπουδές χωρίς "γιατί"

Αγαπούσα τα Μαθηματικά, με συγκινούσε η Φιλολογία, με ενδιέφερε η Ιστορία και η Αρχαιολογία. Κι όμως, κατέληξα να σπουδάζω Οικονομικά, μόνο και μόνο επειδή έτσι "έβγαινε" η δέσμη που είχα διαλέξει. Πήγα να δώσω Πανελλήνιες και, αν και αριστούχος, δεν πήγα καν να δώσω το τελευταίο μάθημα. Γιατί;

Γιατί δεν υπήρχε μέσα μου κανένα «γιατί». Δεν είχα σαφή στόχο, δεν ήξερα προς τα πού θέλω να πάω, ούτε γιατί να προσπαθήσω.

Όταν προέκυψε η δυνατότητα να σπουδάσω στο εξωτερικό, οι γονείς μου πρότειναν το Ηνωμένο Βασίλειο. Εγώ διάλεξα την Ιταλία, επειδή πίστευα ότι μου ταίριαζε καλύτερα. Μάλλον μια ακόμη συναισθηματική επιλογή, χωρίς στρατηγική σκέψη. Ξεκίνησα να μαθαίνω Ιταλικά από την αρχή, αντί να πάω σε μια χώρα της οποίας τη γλώσσα ήδη γνώριζα.

Και παρότι μου δόθηκε και πάλι η ευκαιρία να επιλέξω τί θα σπουδάσω, βρέθηκα ξανά να επιλέγω την Οικονομική Επιστήμη. Το marketing θα ταίριαζε πολύ περισσότερο στην προσωπικότητά μου, αλλά δυστυχώς δεν προσφέρονταν ως προπτυχιακές σπουδές στο ιταλικό πανεπιστήμιο που είχα επιλέξει να δώσω εισαγωγικές εξετάσεις. Ευτυχώς, τουλάχιστον, αγάπησα την πόλη και τη Σχολή.

💼 Η επιστροφή στην Ελλάδα και οι αποφάσεις της ανάγκης

Μετά το πτυχίο και μια διατριβή για τη διεύρυνση της Ε.Ε. στην Ανατολική Ευρώπη, επέστρεψα στην Ελλάδα ως αριστούχος οικονομολόγος. Όμως, η τοποθέτησή μου στην αγορά εργασίας δεν ήταν εύκολη. Χωρίς σαφές πλάνο και με προτεραιότητα την οικονομική ανεξαρτησία, στράφηκα προς τη Λογιστική. Έτσι ξεκίνησα την καριέρα μου σε μια πολυεθνική βιομηχανία κι από εκεί, όλα πήραν τον δρόμο τους.

Μαθηματικός δεν έγινα ποτέ. Όμως, χρόνια αργότερα, όταν πια οι σπουδές δεν ήταν συνδεδεμένες με το βιοποριστικό μου άγχος, έγινα Φιλόλογος. Και ακόμα πιο μετά, ασχολήθηκα και με το marketing — φτιάχνοντας το personal branding των πελατών μου.

🌀 Πόσος χρόνος και χρήμα χάθηκε στην πορεία;

Αναρωτιέμαι συχνά: πόσο πιο εύκολα θα ήταν τα πράγματα, αν ως έφηβη είχα κάνει κάποιες συνεδρίες επαγγελματικού προσανατολισμού; Αν είχα μάθει να συνδέω αυτά που αγαπώ με μια πραγματική προοπτική σπουδών και απασχόλησης;

Αν είχα τότε τη γνώση που δίνω σήμερα στους μαθητές μου, θα είχα γλιτώσει χρόνο, χρήματα, και ενδεχομένως πολλά χρόνια επαγγελματικής αναζήτησης. Δεν θα ζούσα μέσα στο «κονσερβοκούτι» του συστήματος, αλλά θα λειτουργούσα με ένα σχέδιο στα χέρια μου.

🎯 Πώς προσεγγίζω τον επαγγελματικό προσανατολισμό

Ως Career Coach αλλά και ως Παιδαγωγός, δεν πιστεύω στα τυποποιημένα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού που απλώς "προτείνουν σχολές". Ο στόχος μου είναι η σύνδεση του «θέλω» του νέου ανθρώπου με ένα πλάνο ζωής, που να οδηγεί στην οικονομική ανεξαρτησία και την εσωτερική ισορροπία.

🔹 Τα βήματα είναι απλά, αλλά ουσιαστικά:

1. Ακούμε με προσοχή!

Ποιο είναι το όνειρο του παιδιού; Τι φαντάζεται για τον εαυτό του στο μέλλον;

2. Εξηγούμε απλά αλλά κρίσιμα πράγματα στο παιδί

Τι σημαίνει κόστος ευκαιρίας, χρονοδιάγραμμα, επένδυση χρόνου και χρημάτων, οικονομική ανεξαρτησία;

3. Συνδέουμε τα “θέλω” του με την πραγματικότητα

Χτίζουμε ένα ρεαλιστικό πλάνο με προοπτική.

4. Θέτουμε στόχους που βγάζουν νόημα

Στόχους που είναι SMART και κινητοποιούν.

5. Φτιάχνουμε μαζί το Πλάνο Δράσης

Με σαφή βήματα και χρονοδιάγραμμα.

🧭 Στην τελική, τι μετράει;

Δεν έχει νόημα να αλλάξεις τα όνειρα ενός παιδιού. Αυτό που έχει αξία είναι να του μάθεις να αναλαμβάνει την ευθύνη των επιλογών του και να μπορεί να πραγματοποιήσει ένα πλάνο που θα του προσφέρει οικονομική ανεξαρτησία, εξέλιξη και αξιοπρέπεια.

Σπουδές που δεν οδηγούν σε αυτονομία, είναι επένδυση με αρνητική απόδοση. Αν κάποιος νέος εξαρτάται οικονομικά από την οικογένειά του για χρόνια μετά τις σπουδές του, τότε δεν μιλάμε για ουσιαστική ενηλικίωση.

Αλλά αυτό… είναι μια κουβέντα για ένα επόμενο άρθρο.